Ottawa, Gatineau or what's in the name

De hoofdzetel van onze onderneming staat in Ottawa. Dit is de hoofdstad van Canada sinds 1875, omdat het op de grens van de twee taalgebieden ligt. Aan de ene kant van de rivier heb je het Engelstalige Ontario, aan de andere kant het Franstalige Québec. De plaats heette tot 1855 Bytown naar Colonel John By, een Engelse militair-ingenieur die veel voor de stad betekend heeft. De naam Ottawa zelf betekent in het lokale dialect “uitwisseling op de rivier”. En om het compleet te maken, die rivier noemt heel vindingrijk “Ottawa River”.

Die befaamde Colonel John By heeft o.a. het Rideau-kanaal laten graven uit militaire overwegingen (1826-1832) omdat toentertijd de Britten en de Amerikanen in oorlog waren. Dit 19de-eeuwse kanaal is het oudste van Noord-Amerika dat nog in gebruik is. Het is 202 km lang en verbindt Ottawa via 49 sluizen met Kingston aan Lake Ontario, gebaseerd op de waterlopen van de Cataraqui-rivier en de Rideau-rivier en enkele meren. Het staat sinds 2007 op de World Hertitage lijst als cultureel erfgoed.

Om te begrijpen welke grote prestatie hier geleverd werd, kan je naar Hog’s Back gaan. Midden in de Canadese wildernis was daar een reusachtige waterval, de huidige is slechts half zo groot, naar een grote rots in de waterval Hog’s back Falls genoemd. Hog’s back betekent “zwijnengat” en is dus de originele naam voor de huidige Prince of Wales Falls. Vraag me niet of er een link tussen beide benamingen bestaat. Hoe dan ook voor het laatste stuk moest men een echt kanaal graven.
Op het einde van het kanaal staat er zo’n typisch mooi handbediend sluizencomplex. En rond de sluizen is de stad Ottawa geleidelijk aan gegroeid! Het eerste stenen gebouw van de stad (1827) werd naast het sluizencomplex gebouwd en is nu een klein museum. De militaire gebouwen op de heuvel naast de sluizen (Barracks Hill) werden later afgebroken om plaats te maken voor de Canadese Parlementsgebouwen, vandaar dat men de heuvel nu Parliament Hill noemt.
Maar net als de stad, danken het kanaal en de rivier waarvan het water komt, hun naam ook aan iemand anders dan Colonel By, namelijk aan Samuel de Champlain, een Fransman, die bij het zien van de watervallen in de Ottawa River uitriep: “On dirait un rideau…” (Het lijkt wel een gordijn…) We zijn natuurlijk zelf ook gaan kijken naar deze “Niagara”-watervallen in het klein (9,1m hoog). De “Maid of the Mist” is hier wel een vissersbootje.
Een standbeeld van die ‘explorateur’ Champlain, tevens de stichter van ‘Nouvelle France’, staat nabij de Ottawa Locks op een prachtig uitzichtpunt, ironisch evenwel aan de Engelstalige oever. Je ziet uit op Parlement Hill (Ontario) en de gietijzeren Alexandra Bridge over de Ottawa rivier naar Québec. (zie banner)
Aan de overkant van de brug ben je in Québec. Daar ligt het Franstalige gedeelte van de hoofdstad, met Hull, Gatineau, Gatineau Park en inderdaad de Gatineau River, die tevens in de Ottawa River uitmondt. Ottawa en Gatineau vormen samen de zogenaamde 'Canada's National Capital Region'. Het Gatineau Park is een prachtig stuk natuur dicht bij de stad dat bestaat uit 361 km² beboste heuvels met talloze meertjes. Op een mooi herfstweekend is het wel een beetje zoals in file aanschuiven naar de kust… De bladeren van o.a. de ‘maple tree’ (esdoorn of ahorn) verkleuren prachtig, alle schakeringen tussen geel en rood kan je vinden. We zijn er enkele malen geweest, en het is ongelooflijk hoe snel alles kan veranderen. Kijk maar eens naar deze twee foto’s, genomen in oktober, op dezelfde plek, alleen met precies één week tijdsverschil.
Geniet met deze gedachte dat schoonheid vergankelijk is van de herfst in kleur en detail.
In het Gatineau Park zijn er vele poelen en meertjes, maar zeker vermeldenswaard is Pink Lake, een meromictisch meertje. De benaming slaat niet op de kleur van het water, die is blauw in de zomer en algengroen in de herfst, maar op de Ierse familie Pink. Maar het meertje is letterlijk één uit de duizend omdat het water op de bodem zuurstofloos is, al 10 000 jaar (sic!), omdat het zich niet vermengt met de hogere waterlagen. Zonder zuurstof is er geen leven, behalve dan voor de sulfur bacterie, die toevallig of niet, roze is. De rechtse foto is Pink Lake.
In de annalen van ME staat 1 november als een heroïsche dag genoteerd. Toen ben ik met de fiets op ontdekkingstocht gegaan met als einddoel “Champlain Lookout”. Het uitzicht was de tegenwind, de bui van koude sneeuw-regen en de steeds klimmende weg meer dan waard. Men ziet uit over de streek waar het Canadese Schild en de laaglanden (Great-Lakes, St-Lawrence) elkaar raken. In de vallei stroomt de machtige Ottawa River.
De terugweg was aangenaam bergaf en voerde over leuke mountainbike-paadjes langs idyllische plekjes van de eerste pioniers, met namen als Huron en Shilly Shally. In het laatste huisje brandde zelfs de kachel!
Naast natuur heeft Ottawa ook heel wat gerenommeerde musea. En deze spin, “Maman” van Louise Bourgeouis, die over het graf van Ensor stond op Beaufort 2006, staat nu hier voor de Nôtre-Dame basiliek en de National Gallery.